İdrar kaçırma niye daha çok kadınlarda görülür?

Alt idrar yolu erkeklerde kadınlardan daha uzundur (18-20cm). Mesane çıkışının hemen altında idrar yolu prostat tarafından çevrelenmiştir. Bu iki anatomik farklılıktan ötürü erkeklerde idrar kaçırma daha seyrek görülür.

Kadınlarda ise idrar yolu çok daha kısadır (3-5cm). İdrar yoluna destek sağlayan dokular normal doğum veya menopoz sonrası zayıfladığından kadınlarda daha sık idrar kaçırma görülür.

Kaç tip idrar kaçırma vardır ve birbirinden farklıkları nelerdir?

En sık görülen idrar kaçırma tipleri şunlardır: Stres tipi, sıkışma tipi karışık tip (sıkışma ve stres birlikte) Stres tipi idrar kaçırmada hasta öksürme, hapşırma, ağır yük kaldırma esnasında idrar kaçırır. Sıkışma tipi idrar kaçırmada hastaların mesane kasının fazla sıklıkta ve kuvvette kasılması sonucu idrar hissi birden gelir ve hasta tuvalete yetişemeden idrar kaçırır. Karışık tip idrar kaçırma hem stres hem de sıkışma tipi kaçırmanın birlikte görülme halidir. Bu idrar kaçırma tiplerinin haricinde nadir görülen iki tip daha kaçırma şekli vardır: devamlı, taşma tipi idrar kaçırma. Devamlı idrar kaçırması olan hastalar ise adın da anlaşılabileceği gibi sürekli idrar kaçırırlar. Taşma tipi idrar kaçırma en az görülen tiptir. Bu hastalarda idrar yolunu tıkayan bir problem söz konusudur. İdrar yapılamadığından mesane idrarla dolar ve basıncı iyice artar bu basınç yolu tıkayan kuvveti geçtiğinde hasta damla damla idrar kaçırmaya başlar.

Özellikle 50 yaşını geçmiş kadınlarda çok sık görülen bir rahatsızlıktır; ancak birçok hasta utandığı ve doktora başvurmadığı için tedavi edilememektedir.

İdrar kaçırma hangi yaşlarda ve ne sıklıkla görülür?

Sıkışma tipi idrar kaçırma sebebi nedir ve nasıl tedavi edilir?

Sıkışma tipi idrar kaçırmada problem mesane kasının idrar torbası henüz tam dolmadığı halde ve kişi idrar yapmak istemediği halde kasılmasıdır. Bu durum altta yatan başka bir hastalık sonucu (infeksiyon, nörolojik bozukluklar gibi) oluşmamışsa aşırı aktif mesane (AAM) sendromu olarak tanımlanmaktadır. Sizde AAM olup olmadığını hakkında fikir sahibi olmak için Aşırı aktif mesane değerlendirme anketini doldurabilirsiniz.

Tedavide mesane kasılmasının zayıflatan ilaçlar kullanılır. Çok nadir de olsa bu ilaçlara bağlı idrar yapamama durumu da görülebilir. Bu ilaçlar mesane kasının çalışmasını azalttığı gibi maalesef tükürük bezleri ve kalın bağırsak çalışmasını da azaltarak ağızda kuruluk ve kabızlığa da sebep olabilirler.

Sıkışma tipi idrar kaçırmada ilaçla tedavi başarılı olmazsa ne yapılabilir?

Çeşitli estetik uygulamalar için kullanılan botulinum toksini (BOTOKS), tıbbi amaçlarla da kullanılmaktadır. BOTOKS kasların sinirler tarafından uyarılmasına engel olarak kasları felç eder. Yani uygulandığı kasın kasılmasına engel olur. Mesane kasına uygulandığında mesane kasının kasılmasına engel olarak kaçırmayı tedavi eder.

Mesaneye BOTOKS nasıl uygulanır?

Mesaneye idrar yolundan kamera ile girilir kameranın içinden mesaneye ilerletilen bir iğne yardımı ile mesane kasına birçok noktadan BOTOKS enjeksiyonu yapılır. İşlem genel veya spinal anestezi altında yapılabilir ve yaklaşık 15 dakika sürer. Hasta işlemin yapıldığı gün taburcu edilebilir. Botoksun etkisi kalıcı olmadığından hastadan hastaya süre değişmekle birlikte yaklaşık 6 ayda bir işlemin tekrarlanması gerekebilir.

Stres tipi idrar kaçırma sebebi nedir?

Mesane ve alt idrar yolu pelvik taban adını verdiğimiz dokular tarafından alttan desteklenir. Ayağa kalkma, öksürme, ağır bir şey kaldırma gibi karın içinde basınç artışına yol açan durumlarda bu basınç artışı aynı miktarda mesaneye ve idrar yoluna da yansır. Karın içerisindeki bu basınç artışı mesane ve idrar yoluna da yansır. Destek dokusu sağlam olduğunda ve ayrıca idrar yolunu da idrar tutma kası sıktığı için idrar kaçırma olmaz. Eğer idrar yolunu alttan destekleyen dokuda zayıflama varsa idrar yoluna yansıyan karın içi basınç artışı idrar yolunun açılmasını ve eğer idrar tutma kası da çok güçlü değilse idrar kaçırmaya yol açar.

Stres tipi idrar kaçırma nasıl tedavi edilir?

Tedavide iki hedef vardır. İdrar tutma kasını (sfinkter) kuvvetlendirmek ve destek dokusunu kuvvetlendirmek. Bu hedeflere ulaşmak için 3 yöntem kullanılmaktadır: Egzersiz, ilaç ve ameliyat

EGZERSİZ

Sfinkteri kuvvetlendirme için egzersiz yapılabilir. Bu egzersizlere Kegel egzersizleri adı verilir. Bu egzersizler kabaca büyük tuvaletinizi tutarken sıktığınız kası kasıp bırakmak şeklinde tarif edilebilir. Bu şekilde idrar tutma kası da kuvvetlenecektir. Bu egzersizlerin ömür boyu her gün yapılması gerekir.

2. İLAÇ

Serotonin geri alım inhibitörü adını verdiğimiz bazı ilaçlar da sfinkter kasında kuvvetlenme yapabilir. Bu ilacın ömür boyu her gün kullanılması gerekir.

3. AMELİYAT

Ameliyatta amaç idrar yolu altındaki gevşemiş destek dokusunu kuvvetlendirmektir. Bu işlem ameliyatla idrar yolu altına sentetik materyal konularak yapılır.

Bu materyali yerleştirmenin birçok yöntemi vardır. En sık TOT ve TVT yöntemi kullanılmaktadır. Her iki yöntem vajinal yolla yapılmakta yani ameliyat sonrası herhangi bir yara izi gözükmemektedir. TVT yönteminde sentetik materyalin uçları leğen kemiği ön kısmının arkasından geçirilirken; TOT yönteminde leğen kemiğinde bulunan obtrutar delik adı verilen bölgeden sentetik materyal uçları geçirilir. Her iki ameliyat sonrası başarı oranları benzerdir.

İlaç, egzersiz veya ameliyat dışı bir tedavi var mı?

Başarısı çok yüksek olmasa da ameliyatta sentetik materyal ile idrar yolu altına yapılan destek benzeri bir durum vajinaya yerleştirilen pesser adı verilen parçalar ile de yapılabilir.